Artoplasti (Protez cerrahisi)
Diz Protezi
Diz eklemini oluşturan uyluk (femur), kaval (tibia) ve diz kapağı (patella) kemiklerinin eklem yüzlerini kaplayan kıkırdak dokunun aşınmasına ve incelmesine diz ekleminin kireçlenmesi (artroz) denir.
Bu sorunun erken evrelerinde uzun süren yürüme ve ayakta kalma sonrası ağrı şikayeti olurken ileri evrelerde daha kısa süreli yürümelerde, çömelip kalkmada, merdiven inip çıkmada dizde ağrı, hareket kısıtlılığı gibi şikayetler oluşur. Genellikle ileri yaşlarda, yaşlanmaya bağlı gelişebildiği gibi geçirilmiş diz yaralanmaları ve kırıklar sonrası, romatolojik, metabolik (gut vb) veya sinovyal hastalıklara bağlı olarak daha genç yaşlarda da görülebilmektedir.
Aşınmanın artması ile birlikte hastalarda günlük aktiviteleri yapmakta zorlanma, ağrı, hareket kısıtlılığı gibi yakınmalar şiddetlenir.
Aşırı kilo, yaş, genetik, osteoporoz, cinsiyet (kadınlarda daha sık), diz kullanım şekli, geçirilmiş kırıklar ya da bağ ve menisküs yaralanmaları ile iskelet yapısındaki farklılıklar gibi pek çok faktör diz kireçlenmesinde etkilidir.
Hastalığın erken evrelerinde kilo verme, fizik tedavi uygulamaları, egzersizler, ilaç kullanımı ve diz içi enjeksiyonlar hastalarda rahatlama sağlayabilir.
Diz eklemindeki aşınma son aşamaya geldiğinde ameliyat dışı uygulamalar artık rahatlama sağlayamaz. Bu aşamadaki hastalarda diz eklem yüzlerinin protez adını verdiğimiz implantlar ile değiştirilmesi, yani diz protezi ameliyatı uygulanması gerekir. Diz protezleri diz ekleminin sadece aşınan bölümünün değiştirildiği kısmi protezler şeklinde olabildiği gibi çoğunlukla eklemin tamamının değiştirildiği total diz protezleri şeklinde de olabilir.
Total diz protezi uygulamalarısonrası hastaların diz ağrılarında %95 gibi bir oranda rahatlama ve hareket kısıtlılıklarında belirgin düzeyde azalma sağlanır. Hastaların günlük aktivitelerini daha rahat yapabilme, daha rahat yürüme, merdiven inip çıkabilme mümkün olabilmektedir.
Kısmi protezler ise belli kriterleri taşıyan hastalara uygulanabilmekte ve total protezlere göre iyileşme süreleri daha hızlı olmaktadır.
Diz protezi ameliyatları uygun hasta seçiminde ve doğru teknikle yapıldığında oldukça yüz güldüren ameliyatlardır. Ancak düşük oranlarda da olsa komplikasyon dediğimiz istenmeyen sorunlarla karşılaşılabilir. Bunlar enfeksiyon, pıhtı oluşması (emboli), erken gevşeme, instabilite, ağrılı diz protezi gibi sorunlardır.